به نقل از «آفتاب»

عکس| رنگین کمان در آسمان سیاره جهنمی

تاریخ انتشار: ۱۹ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۷۷۲۱۹

آفتاب‌‌نیوز :

توصیف مثبتی به تازگی به این فهرست اضافه شده است، زیرا ستاره‌شناسان نشانه‌هایی از چیزی به نام «شکوه» را در اتمسفر این سیاره فراخورشیدی مشتری داغ کشف کرده‌اند.

اثر «شکوه»، که در داده‌های ماهواره‌ی توصیف‌گر سیاره‌های فراخورشیدی به اختصار چیاپس (CHEOPS) دیده شده است، آرایش رنگین‌کمان مانندی از حلقه‌های رنگارنگ و متحدالمرکز نور را نمایش می‌دهد که تنها در شرایط خاص به وجود می‌آید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به نقل از ایسنا، این اثر اغلب بر روی سیاره خودمان و همچنین در جو همسایه خشن ما زهره دیده می‌شود، اما این اولین بار است که دانشمندان آن را خارج از همسایگی کیهانی ما مشاهده می‌کنند. سیاره WASP-۷۶ b در فاصله ۶۳۷ سال نوری از ما قرار دارد.

اگر تایید شود که این اثر بر روی سیاره WASP-۷۶ b اتفاق می‌افتد، می‌تواند اطلاعات زیادی را در مورد این سیاره فراخورشیدی عجیب و غریب آشکار کند.

اولیویه دمانژئون (Olivier Demangeon)، رهبر گروه و ستاره‌شناس موسسه اخترفیزیک و علوم فضایی در پرتغال، در بیانیه‌ای گفته است: دلیلی وجود دارد که قبلا هیچ موردی از این «شکوه» در خارج از منظومه شمسی دیده نشده است.

این پدیده به شرایط بسیار عجیبی نیاز دارد. در وهله اول، به ذرات جوی نیاز است که تقریبا به طور کامل کروی باشند، کاملا یکنواخت و به اندازه کافی پایدار باشند تا مدتی طولانی رصد شوند. ستاره نزدیک به سیاره باید مستقیما به آن بتابد و تلسکوپ چیاپس در موقعیت درستی نسبت به آن قرار داشته باشد.

WASP-۷۶ b که در سال ۲۰۱۳ کشف شد، تنها در فاصله ۳۰ میلیون مایلی از ستاره زرد مادر خود قرار دارد که حدود ۱.۵ برابر جرم و ۱.۷۵ برابر عرض خورشید ما را دارد.

این فاصله برابر با تنها یک دوازدهم فاصله بین خورشید و عطارد است که نزدیکترین سیاره به ستاره ماست.

در نتیجه، سیاره‌ای که ۱.۸ برابر سیاره مشتری است، با وجود داشتنِ تنها ۹۲ درصد از جرم این غول گازی، تنها در ۱.۸ روز زمینی به دور ستاره خود می‌چرخد.

این نزدیکی همچنین باعث می‌شود که یک سمت سیاره WASP-۷۶ b، که «سمت روز» آن است به صورت جزر و مدی قفل شود. این بدان معناست که طرف دیگر سیاره، و «سمت شب» آن همیشه رو به فضا است.

از آنجایی که قسمت روز WASP-۷۶ b توسط تشعشعات ستاره میزبانش هدف قرار می‌گیرد، دمای آن تا بیش از ۴۳۵۰ درجه فارنهایت (۲۴۰۰ درجه سانتی‌گراد) افزایش می‌یابد.

این سمت از سیاره آنقدر داغ است که آهن را تبخیر می‌کند. باد‌های شدید و سریع در WASP-۷۶ b سپس این بخار آهن را به سمت نیمه خنک‌تر و شب سیاره می‌برد و در آنجا به صورت قطرات متراکم می‌شود و به صورت باران آهنی می‌بارد.

تماشای «اثر شکوه» بر روی این سیاره فراخورشیدی داغ، یک دستاورد قابل توجه برای چیاپس است که در ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ به فضا پرتاب شد. این نمونه‌ای از توانایی این ماموریت برای شناسایی پدیده‌های ظریف و هرگز دیده نشده در جهان‌های دور است.

چیاپس WASP-۷۶ b را در طول سه سال نزدیک به ۱۲ بار مشاهده کرده است، زیرا دانشمندان تلاش می‌کردند تا عدم تقارن نوری عجیبی را که در بخش‌های بیرونی این سیاره یافت می‌شود، هنگام عبور یا «گذر» از جلوی ستاره مادرش مشاهده کنند.

این مشاهدات افزایش نوری را که از «خط پایان‌دهنده» بخش شرقی WASP-۷۶ b می‌آید، نشان داد، شکافی که در آن شب سیاره فراخورشیدی به سمت روز آن تبدیل می‌شود. محققان به این نتیجه رسیدند که این تغییر شدید در نور ناشی از یک بازتاب قوی، موضعی و وابسته به جهت است که به آن اثر شکوه می‌گویند.

متیو استندینگ (Matthew Standing)، محقق آژانس فضایی اروپا که سیارات فراخورشیدی را مطالعه می‌کند، می‌گوید: آنچه مهم است که به خاطر داشته باشید، مقیاس باورنکردنی آن چیزی است که ما شاهد آن هستیم. WASP-۷۶ b چند صد سال نوری از ما فاصله دارد و یک سیاره غول پیکر گازی به شدت داغ است که در آن احتمالا آهن مذاب می‌بارد.

اثر شکوه ممکن است ظاهری شبیه رنگین کمان و الگوی راه راه رنگارنگ داشته باشد، اما در واقع کاملا با یک رنگین کمان واقعی تفاوت دارد.

رنگین کمان‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که نور خورشید از محیطی با یک چگالی خاص به محیطی دیگر با چگالی متفاوت که معمولا از هوا به آب است، عبور می‌کند.

این امر باعث خم شدن مسیر نور یا «انکسار» می‌شود و طول موج‌های مختلف به درجات مختلف دچار شکست می‌شوند. بنابراین، نور سفید خورشید به رنگ‌های ثابت خود تقسیم می‌شود و قوس منظم و رنگارنگ آشنای رنگین کمان را ایجاد می‌کنند.

از طرف دیگر، اثر شکوه زمانی اتفاق می‌افتد که نور از یک شکاف باریک عبور کند. به عنوان مثال، در زمین، این شکاف می‌تواند فضای بین قطرات آب در ابر‌ها باشد. این باعث شکل متفاوتی از انکسار می‌شود که به آن «پراش» می‌گویند که زمانی اتفاق می‌افتد که نور از یک مانع یا از یک روزنه عبور کند.

امواج نور تقسیم می‌شوند و سپس دوباره به هم می‌پیوندند که باعث ایجاد نوار‌های تیره و روشن به ترتیب و حلقه‌های رنگی متحدالمرکز می‌شود.

وجود این پدیده در جو مشتری‌های بسیار داغ نشان دهنده وجود ابر‌هایی است که از قطرات آب کاملا کروی شکلی تشکیل شده‌اند که حداقل سه سال دوام آورده‌اند یا ابر‌هایی که دائما در حال پر شدن هستند.

اگر ابر‌ها پایدار باشند، نشان دهنده این است که دمای اتمسفر WASP-۷۶ b، در عین ترسناک بودن در طول زمان پایدار است.

نتایج همچنین نشان می‌دهد که کارشناسان سیارات فراخورشیدی می‌توانند جهان‌های دوردست را برای پدیده‌های نوری مشابه، از جمله بازتاب نور ستاره‌ها از دریاچه‌ها و اقیانوس‌ها بررسی کنند. این چیزی است که می‌تواند در جستجوی مداوم بشر برای حیات فراتر از منظومه شمسی مهم باشد.

منبع: خبرآنلاین

منبع: آفتاب

کلیدواژه: رنگین کمان سیاره فراخورشیدی رنگین کمان اثر شکوه ابر ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۷۷۲۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کشف گاز متان در سیاره سرخ

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از اسپیس، ناسا گازی را در مریخ شناسایی کرده که توسط موجودات زنده روی زمین تولید می‌شود و با این کشف، دانشمندان درباره ذخایر پنهانی سیاره گیج شده‌اند.

مریخ نورد کنجکاوی ناسا بار‌ها متان را در مریخ، به ویژه در نزدیکی محل فرود آن در داخل دهانه گیل با عرض ۹۶ مایل (۱۵۴ کیلومتر) شناسایی کرده است.

بنابر داده‌های به دست آمده، متان در مریخ رفتار نامنظمی دارد. فقط در شب یافت می‌شود و به صورت فصلی در نوسان است و به طور غیرمنتظره‌ای به سطوح ۴۰ برابر بیشتر از حد معمول افزایش می‌یابد. 

نکته قابل توجه دیگر این است که متان به مقدار قابل توجهی در جو مریخ وجود ندارد و در سایر مناطق سیاره سرخ در نزدیکی سطح نیز رصد نشده است.

گروهی از محققان ناسا به رهبری الکساندر پاولوف، دانشمند حوزه سیاره‌شناسی می‌گویند، احتمالا متان زیر نمک جامد قرار دارد و تنها زمانی از آن خارج شود که دما در مریخ افزایش یابد، بدین شکل که دمای زیاد در طول روز پوسته را تضعیف می‌کند و به آزادسازی این گاز منجر می‌شود، امکان دیگری که در نظر گرفته می‌شود این است که وزن سنگین مریخ‌نورد کنجکاوی هنگام حرکت آن بر روی سطح پوسته را می‌شکند و به متان اجازه انتشار می‌دهد.

تا کنون تشخیص متان در جوی مریخ موضوع حیاتی برای دانشمندان و محققان بوده است، چراکه وجود این گاز ممکن است نشان‌دهنده وجود فعالیت موجودات زنده بر روی سیاره باشد، اما به نظر می‌رسد که این نوع از گاز که توسط کنجکاوی شناسایی شده نشان فعالیت موجودات زنده نیست و احتمالاً از فعالیت‌هایی نظیر تجزیه آلی مواد زیرسطحی برمی‌آید. به عبارت دیگر، ممکن است  مریخ‌نورد کنجکاوی در حقیقت برخورد متان را از زیرسطح مریخ شناسایی کرده باشد.

این یافته‌های جدید می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا بهتر درک کنند که متان در مریخ از کجا می‌آید و چگونه تولید می‌شود؛ این موضوع می‌تواند به بررسی ماهواره‌ها و نهاد‌های دیگر برای تحقیقات آینده درباره این سیاره بیانجامد.

انتهای پیام/